Συνέντευξη στην Πολυξένη Ζαρκαδούλα από την Ιωάννα Σταθοπούλου

1. Το βιβλίο σας «Ψυχική Παλίρροια» φέρει έναν τίτλο που παραπέμπει σε έντονη εσωτερική κίνηση. Πείτε μας για την συλλογή και τι ήταν εκείνο που σας οδήγησε να καταγράψετε αυτή τη «παλίρροια» σε ποιητικό λόγο;

Όπως το είπατε, έντονη εσωτερική κίνηση. Ο τίτλος βγήκε εντελώς αυθόρμητα και ταιριάζει απόλυτα, θεωρώ.

Εμπνευσή μου ήταν διαφορά γεγονότα που μου συνέβαιναν εκείνη την περίοδο κι έχει βιωματικό χαρακτήρα αλλά εμπνεύστηκα και από αυτά που άκουγα και έβλεπα να συμβαίνουν γύρω μου οπότε, όπως καταλαβαίνετε, έχει και κοινωνικό περιεχόμενο.

2. Οι στίχοι σας έχουν έντονο στοχασμό και κοινωνικό υπόβαθρο. Πώς ισορροπείτε ανάμεσα στον εσωτερικό κόσμο και τον κοινωνικό ρεαλισμό της εποχής; Υπάρχει κάποιο ποίημα στη «Ψυχική Παλίρροια» που θεωρείτε πως σας αντιπροσωπεύει περισσότερο ως άνθρωπο; Αν ναι, ποιο και γιατί;

Όπως όλοι προσπαθώ να ισορροπήσω κι εγώ.

Η γραφή με κρατάει σε εγρήγορση, με κάνει να λέω όσα δεν λέγονται να ειπωθούν.

Το ποίημα, που εδώ και καιρό μού έχει κάνει κλικ, είναι «Το μαύρο φόρεμα» που μιλάει για την κακοποίηση στις γυναίκες.

Κι αυτό γιατί όσα θέματα σχετίζονται με τις γυναίκες με απασχολούν ιδιαιτέρως.

Κι έτσι θα έπρεπε να γίνεται στο φύλο μας, θεωρώ.

3. Πώς βιώνετε τη μετάβαση από τον ποιητικό λόγο στην παιδική αφήγηση; Είναι διαφορετική ή απλώς μια άλλη μορφή της ίδιας εσωτερικής ανάγκης;

Το παραμύθι μου, που είναι και το πρώτο, «Λουλουδοχωριό», έχει ομοιοκατάληκτο στίχο, έτσι έχω στον νου μου τα παιδικά, αν και δεν κρύβω πως ξεκινώντας τα τελευταία χρόνια να διαβάζω παραμύθια ανακάλυψα πολύ όμορφα και προσεγμένα σε πεζό λόγο τόσο που «φλερτάρω» με την ιδέα αυτή. Η μετάβαση ήταν πάρα πολύ εύκολη, περισσότερο με ζόρισε πώς θα το παρουσιάσω πάρα ο ομοιοκατάληκτος στίχος.

4. Το «Λουλουδοχωριό» απευθύνεται σε παιδιά, αλλά έχει που αγγίζει και τους ενήλικες. Πώς γεννήθηκε η ιδέα του και τι θέλατε να μεταδώσετε μέσα από την ιστορία του παραμυθιού — ένα μήνυμα, μια αξία, μια στάση ζωής;

Κάθε παραμύθι, και ειδικά τα νέα παραμύθια, απευθύνεται και σε ενήλικες και σε παιδιά. Πάντα θεωρώ πως θα υπάρχει κάποιο νόημα. Στο συγκεκριμένο έργο τα νοήματα είναι πολλά: συνεργασία, αλληλεγγύη, ομόνοια, προστασία του περιβάλλοντος.

5. Αν μπορούσατε να δείτε το «Λουλουδοχωριό» να ζωντανεύει σε θεατρική παράσταση ή animation, ποιο στοιχείο της ιστορίας θα θέλατε να αναδειχθεί περισσότερο;

Η αλήθεια είναι πως πολλές φορές το έχω σκεφτεί, γιατί πιστεύω στη δύναμη του λόγου και ειδικά όταν αποδέκτες είναι τα παιδιά. Σε συνδυασμό λοιπόν με μια παράσταση, την εικόνα δηλαδή, πολλά μπορούμε να καταφέρουμε οι ενήλικες! Αυτό που θα ήθελα περισσότερο να αναδειχθεί είναι τα λουλούδια, εννοείται. Είναι οι πρωταγωνιστές και το κύριο θέμα.

6. Τι ρόλο πιστεύετε πως έχει σήμερα το παιδικό βιβλίο στην ψυχοσυναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών;

Αν το βάζαμε στην καθημερινότητα των παιδιών θα μπορούσε να κάνει θαύματα. Νομίζω πως τα παιδιά δεν χρειάζονται το διδασκαλίστικο ύφος αντιθέτως μέσω της ψυχαγωγίας πολλά θα μπορούσαμε να καταφέρουμε από καλλιέργεια πνευματικού επιπέδου μέχρι αφύπνιση συνείδησης.

7. Ποια είναι η στιγμή της συγγραφής που σας συγκινεί περισσότερο; Η σύλληψη, η ροή ή η ολοκλήρωση του έργου; Πόσο σημαντική είναι για εσάς η σιωπή ή η μοναξιά μέσα στη συγγραφή;

Η μεγαλύτερη στιγμή για μένα κι εκεί που σπάω το κοντέρ είναι στη ροή, γιατί έχω μπει μέσα στην εκάστοτε υπόθεση και η φαντασία τρέχει και εν συνεχεία και το χέρι. Μέσα στη σιωπή και τη μοναξιά έχω γράψει τα περισσότερα. Μέσα στη λύπη και στον θυμό επίσης. Οπότε η σιωπή και η μοναξιά είναι οι κατάλληλες συνθήκες για να αφήσω τον εαυτό μου ελεύθερο και να αφοσιωθώ στο γράψιμο.

8. Πώς βλέπετε τη σημερινή ελληνική εκδοτική σκηνή; Υπάρχει χώρος για νέες φωνές σε μια εποχή που το αναγνωστικό κοινό ολοένα και λιγοστεύει; Ποια είναι, κατά τη γνώμη σας, η μεγαλύτερη πρόκληση για έναν νέο συγγραφέα;

Πάντα υπάρχει χώρος για τις τέχνες. Πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που γράφουν.

Είμαστε κοινωνικά όντα, έχουμε ανάγκη να εξωτερικεύουμε το μέσα μας, ειδικά όταν μας κλείνουν το στόμα.

Μπορεί να μην διαβάζουν όλοι αλλά όσοι γράφουμε, γράφουμε πρώτα για εμάς, μετά για το κοινό και στο τέλος για τους εκδοτικούς. Για έναν νέο συγγραφέα το δύσκολο είναι να βρει αυτό που τον εκφράζει.

Όταν το βρει όμως, μπορεί να μεγαλουργήσει.

9. Πώς βιώνετε την επαφή με τους αναγνώστες; Πόσο καθοριστικό είναι για εσάς το feedback και η αποδοχή του έργου σας;

Δεν θα έλεγα ούτε κρύο ούτε ζέστη, σε κανονικά επίπεδα. Ούτε είναι καθοριστικό γράφω γιατί θέλω να μιλήσω. Από εκεί και πέρα σίγουρα θα υπάρχουν και αυτοί που δεν θα θέλουν για τον οποιοδήποτε λόγο να ακούσουν, σεβαστό φυσικά. Αν τώρα κάποιος θέλει να με διαβάσει, πολύ ευχαρίστως να τον ακούσω κι εγώ μετά τι θα μου πει αλλά να έχει διαβάσει το έργο μου. Κριτική χωρίς να με έχει διαβάσει ο άλλος πρώτα, δεν με αφορά. Είναι κακία τότε.

10. Τι όνειρα ή μελλοντικά σχέδια έχετε για τη συγγραφική σας πορεία; Να περιμένουμε νέα ποιητική συλλογή ή συνέχεια στο παιδικό είδος;

Πολλά είναι στο μυαλό μου. Καλώς ή κακώς είμαι ένα άτομο που διαρκώς σκέφτεται και δεν μπορεί τη στασιμότητα. Το επόμενο έχω την αίσθηση πως θα είναι παιδικό.

Για τη συγγραφέα...

Η Πολυξένη Ζαρκαδούλα σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες και Ιστορίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές, «Διαδρομές ψυχής» από τις εκδόσεις Όστρια και «Ψυχική παλίρροια» και το παραμύθι «Το Λουλουδοχωριό» από τις εκδόσεις Διάνοια. Έχει αποσπάσει βραβεία και διακρίσεις από Πανελλήνιους και Παγκόσμιους διαγωνισμούς λογοτεχνίας. Έχει παρακολουθήσει προγράμματα και σεμινάρια δημοσιογραφίας, πολιτιστικής αρθρογραφίας, ψυχολογίας και επιμέλειας κειμένου. Επιπλέον έχει διατελέσει μέλος σε κριτική επιτροπή σε διαγωνισμούς λογοτεχνίας. Αρθρογραφεί σε ηλεκτρονικούς ιστοτόπους και blogs με λογοτεχνικά και ενημερωτικά κείμενα. Στίχοι της έχουν μελοποιηθεί από τους μουσικούς Βασίλη Φαγογένη και την Ελένη Μπελιμπασάκη. Εργάζεται ως επιμελήτρια βιβλίων και υπεύθυνη επικοινωνίας στις εκδόσεις Διάνοια.

Η συνέντευξη δόθηκε στην αρθρογράφο Ιωάννα Σταθοπούλου