Συνέντευξη στην Ιωάννα Σταθοπούλου/Ευαγγελία Πέτρογλου🌹

1. Το μυθιστόρημά σας «Οι κληρονόμοι της κατάρας», που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Πνοή, έχει στον πυρήνα του την αρχετυπική σχέση ανάμεσα σε δύο αδέλφια και εξελίσσεται σε ένα έντονο ψυχολογικό θρίλερ. Θα θέλατε να μας μιλήσετε για την υπόθεση του βιβλίου και να μας αποκαλύψετε από πού γεννήθηκε η αρχική ιδέα αυτής της ιστορίας.

Απ.: Η υπόθεση του βιβλίου στρέφεται γύρω από την έννοια του φθόνου. Κεντρική έμπνευση αποτέλεσε για μένα η ιστορία που συγκλόνισε πριν λίγα χρόνια το πανελλήνιο και αφορούσε στην υπόθεση της νεαρής κοπέλας που δέχτηκε την επίθεση με το βιτριόλι. Η ιδέα του φθόνου εμφιλοχώρησε τότε μέσα μου και άρχισαν σιγά-σιγά να πλάθονται και οι ήρωες.

Αφορά τη σχέση δύο αδελφών, του Γιάννη και της Δωροθέας και στον τρόπο ανατροφής τους, αλλά και σε περαιτέρω επιρροές που διαμόρφωσαν τους χαρακτήρες τους και εν συνεχεία τη σχέση τους, η οποία διέπεται από συγκρούσεις, ματαιώσεις και πολλές δυσκολίες. Στο βιβλίο θίγονται πολλά ζητήματα της ελληνικής και όχι μόνο οικογένειας και όπως μου ανέφεραν συνάδελφοι ψυχοθεραπευτές, το μυθιστόρημά μου μπορεί να χαρακτηρισθεί και ως ψυχογράφημα των οικογενειακών σχέσεων.

2. Στο βιβλίο σας αναδύονται έντονα συναισθήματα όπως ο φθόνος, η εκδίκηση και το μίσος, αλλά και η διαρκής πάλη του ανθρώπου με τις πιο σκοτεινές πλευρές της φύσης του. Πιστεύετε ότι αυτά τα στοιχεία γεννιούνται κυρίως από εξωτερικές συνθήκες και τραύματα ή είναι εγγεγραμμένα βαθιά μέσα μας; Και, τελικά, μπορεί ο άνθρωπος να τα υπερβεί ή απλώς μαθαίνει να τα διαχειρίζεται;

Απ.: Μέσα στη φύση του ανθρώπου, υπάρχουν εν δυνάμει το καλό και το κακό. Έτσι είμαστε φτιαγμένοι και φυσικά, ανάλογα που δίνουμε την έμφαση στη ζωή μας, ποια πλευρά μας στην ουσία ενισχύουμε, αυτή πάντα θα υπερισχύει. Προφανώς τεράστιο ρόλο παίζει η παιδική μας ηλικία και τυχόν τραύματα στη ζωή. Ωστόσο, η νοηματοδότηση των πάντων είναι προσωπική ευθύνη του καθενός έτσι ώστε να καταφέρει να διαχειριστεί τα αρνητικά του βιώματα και να προχωρήσει στη ζωή του. Χρειάζεται τεράστια καλλιέργεια ψυχής για να μπορούμε να αναγνωρίζουμε τα τρωτά, σκοτεινά μας σημεία και εν τέλει να μπορέσουμε να τα υπερβούμε, κάτι που είναι εξαιρετικά δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο.

3. Ποιες ήταν οι πιο απαιτητικές ή και ψυχολογικά δύσκολες στιγμές κατά τη συγγραφή του βιβλίου; Υπήρξαν διλήμματα σε επίπεδο χαρακτήρων ή πλοκής που σας προβλημάτισαν έντονα και, παράλληλα, σε ποιον βαθμό καθρεφτίζονται στα πρόσωπα και την ιστορία προσωπικά σας βιώματα ή εμπειρίες ζωής;

Απ.: Οι πιο δύσκολες στιγμές αφορούσαν τις εξαιρετικά επώδυνες δοκιμασίες των καλών ηρώων μου. Όταν ξαναδιάβαζα το βιβλίο, ένιωσα πολλές φορές θυμό για την αδικία και τον πόνο που περνούσαν οι ήρωές μου εξαιτίας της φθονερής και εκδικητικής συμπεριφοράς κάποιων προσώπων μέσα στην ιστορία. Η αποτύπωση της ανθρώπινης κακίας φέρνει κάθε συγγραφέα στα όρια της δικής του ύπαρξης, στην εξερεύνηση των δικών του αρνητικών πτυχών και δυνητικά, στη μετουσίωση αυτών. Αυτό το τελευταίο ήταν και είναι πάντα μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στη συγγραφή. Γενικά, πάντα υπάρχουν προσωπικά στοιχεία του συγγραφέα σε κάθε έργο του. Έτσι, κάποιοι από τους ήρωές μου φέρουν δικά μου κομμάτια, αξίες και σκέψεις.

4. Πώς πιστεύετε ότι θα αντιδρούσαν οι ίδιοι οι ήρωές σας αν γνώριζαν από την αρχή την κατάληξη της ιστορίας τους; Θα άλλαζαν άραγε τις επιλογές τους; Και, τελικά, υπάρχει για εσάς χώρος για λύτρωση και επανεκκίνηση σε κάθε ανθρώπινη διαδρομή ή κάποιοι δρόμοι μένουν αναπόδραστα χωρίς φως;

Απ.: Κάποιοι από τους ήρωές μου επιλέγουν συνειδητά την κακία και τον φθόνο. Είναι τρόπος ζωής και επιβίωσης. Και ως το τέλος, παραμένουν αμετανόητοι. Οπότε, δεν νομίζω ότι θα επέλεγαν κάτι διαφορετικό. Η άποψή μου ωστόσο είναι γενικά αισιόδοξη. Κάθε ανθρώπινη διαδρομή έχει δυνατότητες καλυτέρευσης και εξέλιξης και αυτό άλλωστε πρεσβεύω και μέσα στην καθημερινότητά μου ως ψυχοθεραπεύτρια. Αρκεί να θέλει κάποιος να αλλάξει, να βελτιωθεί και να λυτρωθεί. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε τον ληστή στον σταυρό. Άλλαξε γιατί είδε ταπεινά τα λάθη του. Όσοι όμως επιλέγουν το σκοτάδι, τότε ναι. Οι δικοί τους δρόμοι θα μείνουν χωρίς φως.

5. Αν επιστρέφατε σήμερα στην αρχή της συγγραφής του βιβλίου, θα αλλάζατε κάτι στην πλοκή ή στη διαμόρφωση των χαρακτήρων σας; Και ποια μηνύματα, σκέψεις ή συναισθήματα θα θέλατε να κρατήσει ο αναγνώστης μετά την ολοκλήρωση της ανάγνωσης, πέρα από την ίδια την εξέλιξη της ιστορίας και το δραματικό της φορτίο;

Απ.: Όχι, δεν θα άλλαζα ούτε λέξη. Από ένα σημείο και έπειτα, «άκουσα» τους ίδιους τους ήρωες και αυτοί με οδήγησαν στη διαμόρφωση της πλοκής και των χαρακτήρων τους. Αυτό που θα ήθελα να κρατήσει ο αναγνώστης των Κληρονόμων της Κατάρας είναι ότι πάντα επέρχεται η κάθαρση, πάντα η αλήθεια λάμπει και μας φωτίζει και ότι όποια δοκιμασία κι αν περάσουμε, αυτή θα μας κάνει πιο σοφούς και πιο δυνατούς. Και ότι αυτό είναι το νόημα της ζωής.

6. Έχοντας σπουδάσει ψυχολογία και ειδικευτεί στην ψυχοθεραπεία, σε ποιον βαθμό αυτή η γνώση επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζετε και τελικά αποδίδετε τους χαρακτήρες σας; Και όταν ο συγγραφέας τολμά να εμβαθύνει στις πιο σκοτεινές πτυχές της ανθρώπινης ψυχής, ποιον ρόλο θεωρείτε ότι οφείλει να υπηρετεί και ποια ευθύνη πιστεύετε ότι φέρει απέναντι στον αναγνώστη;

Απ.: Όπως έχω διαπιστώσει για τον εαυτό μου εδώ και καιρό, δεν μπορώ να διαχωρίσω την ψυχολόγο από τη συγγραφέα μέσα μου. Είναι πλέον αξεδιάλυτα στοιχεία που δομούν τη σκέψη και τις αξίες μου. Το να κατανοώ έναν χαρακτήρα μου είναι σαν να κατανοώ τον οποιονδήποτε άνθρωπο που με τιμά με την εμπιστοσύνη του ως ειδικό. Οφείλω να τον αφουγκραστώ, να αντιληφθώ ακόμα και τις πιο παράλογες απαιτήσεις ή προσδοκίες του και να κατανοήσω από πού αυτές εκπορεύονται. Και έτσι, βήμα-βήμα να καταφέρω να τον βοηθήσω. Το ίδιο είναι και με τους ήρωές μου.

Σχετικά με την ευθύνη του συγγραφέα, θα σας πω το εξής. Κάθε λέξη έχει δύναμη. Κάθε λέξη μπορεί να μας αρρωστήσει ή να μας γιατρέψει. Δεν είναι τυχαίο που υπάρχει η μέθοδος της Βιβλιοθεραπείας ως ψυχοθεραπευτικό εργαλείο. Οι αναγνώστες ταυτίζονται με τους ήρωες των βιβλίων και γι’ αυτό, μεγάλη σημασία έχουν για μένα έννοιες όπως η καλοσύνη, η αγάπη, η τρυφερότητα, η μετάνοια και η δικαιοσύνη. Και ως εκ τούτου, και οι πράξεις μας οφείλουν να βρίσκουν κάποια στιγμή τις αντίστοιχες συνέπειες. Όπως άλλωστε αναφέρει και ένας ήρωας των Κληρονόμων, κάθε πράξη μας είναι μια συναλλαγματική με άγνωστο πληρωτή. Αν έχουμε τέτοιες αξίες μέσα μας ως άνθρωποι, θα μπορέσουμε συλλογικά να πλάσουμε έναν κόσμο, όχι αγγελικό, αλλά τουλάχιστον ανθρώπινο.

7. Από πολύ μικρή ηλικία ασχοληθήκατε με τη μουσική, σπουδάζοντας πιάνο και κλασικό τραγούδι. Πώς έχει επηρεάσει αυτή η μουσική παιδεία τον τρόπο που αντιλαμβάνεστε τη ρυθμικότητα, το συναίσθημα και τελικά τη γραφή σας;

Απ.: Αυτό που μπορώ να σας πω με βεβαιότητα είναι ό,τι μου έχουν πει κάποιοι εκλεκτοί φίλοι και συγγραφείς. Για παράδειγμα, ο φίλος και εξαιρετικός συγγραφέας Χρήστος Λεοντίου παρατήρησε ότι η γραφή μου έχει έναν εσωτερικό ρυθμό που κάνει το κείμενο ευανάγνωστο. Παραπάνω δεν μπορώ να σας πω. Καλύτερα ας το αποφασίσουν αυτό οι αναγνώστες μου.

8. Σε μια εποχή όπου η ανάγκη για έκφραση μοιάζει να πολλαπλασιάζει τους συγγραφείς, ενώ οι αναγνώστες φαίνεται να λιγοστεύουν, πώς ερμηνεύετε εσείς αυτή την ανισορροπία; Πιστεύετε ότι πρόκειται για κρίση του βιβλίου ή για κρίση σχέσης του σύγχρονου ανθρώπου με τον χρόνο και τη βαθιά ανάγνωση; Και τι θεωρείτε ότι θα μπορούσε να ανατρέψει αυτή την πορεία;

Απ.: Πιστεύω ότι η ταχύτητα και ο υλισμός της σημερινής μας εποχής εμποδίζουν τη βαθιά και ουσιαστική σχέση του ανθρώπου με τον εαυτό του. Γιατί το βιβλίο μας φέρνει σε αδιάλειπτη επαφή με τον κόσμο μέσα μας, με τον βαθύτερο εαυτό μας, με την ουσία της ύπαρξης. Αυτό αντιτίθεται στους ταχύτατους ρυθμούς και στην αγωνία της επιβίωσης που διέπει τον σύγχρονο άνθρωπο. Το βιβλίο απαιτεί ησυχία, αυτοσυγκέντρωση και χρόνο. Ενώ εμείς είμαστε σκορπισμένοι, ανήσυχοι και βιαστικοί. Αυτό που θα μπορούσε να ανατρέψει την πορεία είναι η δημιουργία συλλογικοτήτων για την τέχνη και τον πολιτισμό. Επίσης, είναι απαραίτητη η δημιουργία περισσότερων μαθημάτων τέχνης και λογοτεχνίας στα σχολεία με έναν τρόπο διαδραστικό, που θα αυξήσει το ενδιαφέρον των παιδιών και στην ουσία, θα τα βοηθήσει να εκφράσουν ανείπωτα συναισθήματα και σκέψεις. Θα μπορούσα να πω πολλά, αλλά δεν το επιτρέπει ο χώρος. Σίγουρα όμως απαιτούνται αλλαγές σε θεσμικά πλαίσια που θα μας κάνουν να πιστέψουμε ξανά σε έννοιες όπως η δικαιοσύνη και η αξιοκρατία και αυτό με τη σειρά του θα δώσει χώρο σε πνευματικότερες έννοιες και ασχολίες όπως η ανάγνωση ενός βιβλίου.

9. Τι είναι τελικά για εσάς η συγγραφή; Μέσα στο σημερινό εκδοτικό περιβάλλον της Ελλάδας, με τον υπερκορεσμό τίτλων και τις άνισες ευκαιρίες προβολής, πόσο δύσκολο θεωρείτε ότι είναι για ένα αξιόλογο έργο να ξεχωρίσει και να φτάσει πραγματικά στον αναγνώστη;

Απ.: Η συγγραφή είναι ζωή, σκέψη, συναίσθημα, αξία, νόημα, επικοινωνία, θεραπεία και αγάπη. Και σίγουρα θα μπορούσα να πω και άλλα. Όσον αφορά στο πόσο εύκολο είναι ένα έργο να φτάσει στο αναγνωστικό κοινό, θα πω ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο. Για μένα, βασικό είναι να μην το εγκαταλείψει ο συγγραφέας του, να πιστέψει σε αυτό και το ίδιο φυσικά να κάνει και ο εκδοτικός οίκος του εκάστοτε έργου.

10. Στο επόμενο έργο σας, θα συνεχίσετε να εμβαθύνετε στην ανθρώπινη ψυχή ή σκέφτεστε να πειραματιστείτε σε άλλο λογοτεχνικό είδος;

Απ.: Ναι, συνεχίζω να εμβαθύνω με έναν τρόπο εντελώς διαφορετικό από αυτόν των Κληρονόμων μου αν και το νέο μου βιβλίο ανήκει σε εντελώς διαφορετικό λογοτεχνικό είδος.

Για τη συγγραφέα...

Η Ευαγγελία Πέτρογλου γεννήθηκε στην Αθήνα και μεγάλωσε στον Άλιμο. Έχει σπουδάσει Ψυχολογία στην Ελλάδα και έχει εκπονήσει τη διδακτορική της διατριβή στο Πανεπιστήμιο του Trier στη Γερμανία. Έχει ειδικευτεί στη Συστημική Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία στο Συστημικό Εκπαιδευτικό Κέντρο Σκέψυς, και επί του παρόντος εκπαιδεύεται στη μουσικοθεραπευτική μέθοδο GIM. Από μικρή ασχολείται με τη μουσική, σπουδάζοντας πιάνο και κλασικό τραγούδι. Μιλάει Αγγλικά, Γερμανικά και Γαλλικά. Είναι τακτικό μέλος σε ελληνικούς και ευρωπαϊκούς Οργανισμούς της Ψυχολογίας και της Ψυχοθεραπείας.

Έχει συμμετάσχει σε τρεις συλλογές διηγημάτων· στους «28 λόγους για να πεθάνεις» και στο «Καταραμένο Βιβλίο», με τα διηγήματά της «Γλυκά σκότωσέ με» και «Το κέρας της αμαρτίας», καθώς και στο e-book Απαγορευμένες σχέσεις που έχει εκδοθεί από το Εργαστήρι Δημιουργικής Γραφής Tabula Rasa, με το διήγημα «Μέχρι να μας ενώσει ο θάνατος…». Επιπλέον, έχει κερδίσει έναν έπαινο και μια τιμητική διάκριση στον 1ο Διαγωνισμό Πεζογραφίας του Περιοδικού Κέφαλος. «Οι κληρονόμοι της κατάρας» είναι το πρώτο της μυθιστόρημα και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή.

Η συνέντευξη δόθηκε στην αρθρογράφο Ιωάννα Σταθοπούλου 🌹

Ιωάννα Σταθοπούλου 🌹