Ν' αλλάξεις τον Εαυτό- Ν' Αλλάξεις τον Κόσμο...

Στον κόσμο τούτον, έλεγε ο Νίκος Καζαντζάκης, υπάρχει ένας μυστικός νόμος: το κακό πάντα στην αρχή θριαμβεύει και πάντα στο τέλος νικάται. Ίσως να ’ναι αυτή η πιο μεγάλη αλήθεια που χρειάζεται να θυμόμαστε, κάθε φορά που νιώθουμε πως όλα γύρω σκοτεινιάζουν. Γιατί το φως δεν είναι δώρο — είναι αγώνας. Και κάθε άνθρωπος που επιμένει να κρατά μέσα του φλόγα, γίνεται φάρος για όλους τους άλλους.

Ο Καζαντζάκης δεν έγραψε για να παρηγορήσει. Έγραψε για να ξεσηκώσει. Μας μίλησε για την ευθύνη — όχι ως βάρος, αλλά ως κάλεσμα. «Ν’ αγαπάς την ευθύνη. Να λες: εγώ μονάχος μου θα σώσω τον κόσμο. Αν χαθεί, εγώ θα φταίω.» Αυτή η φράση δεν είναι μια ηθική προτροπή· είναι μια επανάσταση ψυχής. Γιατί ο κόσμος δεν αλλάζει από τους αδιάφορους, αλλά από εκείνους που αποφασίζουν να πάρουν επάνω τους το βάρος της ελπίδας.

Η αλλαγή, όμως, δεν ξεκινά “εκεί έξω”. Ξεκινά μέσα μας. Ο άνθρωπος που δεν αναμετρήθηκε με τον φόβο, με τη μικρότητά του, με τη ραθυμία του, δεν μπορεί να αλλάξει τον κόσμο — γιατί κουβαλάει μέσα του το ίδιο το εμπόδιο. Γι’ αυτό και ο Καζαντζάκης έλεγε: «Σωτηρία θα πει να λυτρωθείς απ’ όλους τους σωτήρες.» Να πάψεις να περιμένεις σωτηρία απ’ έξω, και να γεννήσεις μέσα σου το θάρρος να σωθείς μόνος σου. Αυτή είναι η πιο βαθιά ελευθερία — κι η πιο δύσκολη.

Η ζωή, μας θυμίζει, είναι μια αστραπή. Μια στιγμή, ένα πέρασμα, μια ανάσα. Μα μέσα σε αυτή τη σύντομη λάμψη προλαβαίνουμε. Προλαβαίνουμε να αγαπήσουμε, να δημιουργήσουμε, να μεταμορφωθούμε. «Ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά.» Το πάθος είναι ο κινητήρας της ύπαρξης· χωρίς πόθο, χωρίς φλόγα, δεν υπάρχει κίνηση, δεν υπάρχει εξέλιξη.

Γι’ αυτό, αν θέλεις να δεις τον κόσμο διαφορετικό, ξεκίνα από μέσα σου. Έχεις τα πινέλα, έχεις τα χρώματα, λέει ο ποιητής. Ζωγράφισε πρώτα τη δική σου ψυχή — και μπες μέσα στο δημιούργημά σου. Γίνε εσύ η καλοσύνη που ζητάς, η δικαιοσύνη που λείπει, η αγάπη που αναζητάς. Μόνο έτσι, ο κόσμος αρχίζει να αλλάζει πραγματικά — όχι με διακηρύξεις, αλλά με ανθρώπους που έμαθαν να ζουν αλλιώς.

Ο Νίκος Καζαντζάκης έζησε σαν οδοιπόρος, όχι μόνο του κόσμου, αλλά και της ψυχής. Από την Κρήτη ως την Ιαπωνία, από το χώμα ως τον Θεό, αναζητούσε το νόημα της ύπαρξης, όχι σε δόγματα, αλλά σε πράξεις. Και η ζωή του, όπως ο ίδιος έγραψε, ήταν «ένας κακοτράχαλος ανήφορος». Μα αυτός ο ανήφορος ήταν ο δρόμος προς την ελευθερία.

Ίσως, τελικά, αυτό να είναι το χρέος κάθε ανθρώπου: να ανηφορίζει. Να παλεύει. Να δημιουργεί. Να κάνει τη ζωή του φωτεινό διάστημα ανάμεσα σε δύο σκοτεινές αβύσσους.

Ο κόσμος δε θα σωθεί από τα μεγάλα λόγια, αλλά από τους μικρούς, ακούραστους, ανώνυμους ανθρώπους που τόλμησαν να πιστέψουν πως προλαβαίνουμε. Μια αστραπή είναι η ζωή μας και αν την εκτιμήσουμε όσο της αρμόζει...

Αρκεί.

Ο Κανένας

Κωνσταντίνος Βούλγαρης 🌹