🌹Συνέντευξη από την Ιωάννα Σταθοπούλου στον Βασίλη Λαχανιώτη🌹

Συνέντευξη στην Ιωάννα Σταθοπούλου 

1. Το τελευταίο σας βιβλίο, «Παρέα με τον άνεμο», κυκλοφόρησε το 2021 από τις Εκδόσεις Ελκυστής. Μιλήστε μας για αυτό το πνευματικό παιδί και για τα πιο ιδιαίτερα μηνύματα που δεχτήκατε από τους αναγνώστες του και κατέχουν μια ξεχωριστή θέση στην καρδιά σας.

Καταρχάς, θα ήθελα να ευχαριστήσω τόσο εσάς όσο και τη λογοτεχνική σελίδα «Λόγω τιμής» για τη φιλοξενία. Το πρώτο μου βιβλίο, «Παρέα με τον άνεμο», είναι ένα έργο καρδιάς, που με δυσκόλεψε ιδιαίτερα εξαιτίας της συναισθηματικής φόρτισής μου καθ’ όλη τη διάρκεια της συγγραφής του.

Πρόκειται για ένα συγκινητικό, νοσταλγικό και βαθιά ανθρώπινο μυθιστόρημα, αφηγημένο από τον Ανδρέα, έναν άντρα που μαθαίνει πως έχει μόνο έναν μήνα ζωής, ύστερα από ένα τυχαίο ατύχημα. Στο μικρό αυτό χρονικό διάστημα, κάνει έναν εσωτερικό απολογισμό, επιστρέφει νοερά στα παιδικά και εφηβικά του χρόνια στη Δράμα και θυμάται την «παρέα των τριών»: τον ίδιο, τον Λευτέρη και τον Τέλη.

Σκοπός μου ήταν εξαρχής να αναδείξω τις πληγές της ζωής, την ανεκτίμητη αξία της φιλίας, την ευθραυστότητα του χρόνου και τη δύναμη της αγάπης. Γενικότερα, θα έλεγα πως το βιβλίο λειτουργεί και ως μια σιωπηλή προειδοποίηση για όσους φοβούνται να πουν «σ’ αγαπώ», μέχρι να είναι πολύ αργά.

Τα μηνύματα που έλαβα από όσους το διάβασαν και με την ευκαιρία, τους ευχαριστώ γι’ αυτό, ήταν θερμά. Αρκετοί εξέφρασαν τον θαυμασμό τους τόσο για τον λυρικό τρόπο αφήγησης όσο και για το φιλοσοφικό του βάθος, ιδίως όταν έμαθαν πως το έγραψα το 1998, στην ηλικία των 24 ετών.

Επιπλέον, κάποια προσωπικά μηνύματα που μου εστάλησαν μέσω Messenger και τα οποία, από σεβασμό, δεν μπορώ να αποκαλύψω, ήταν ιδιαίτερα συγκινητικά και ενθαρρυντικά για την περαιτέρω πορεία μου στη συγγραφή.

2. Το μυθιστόρημά σας «Παρέα με τον άνεμο», εστιάζει σε μια εποχή χωρίς τα σημερινά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τονίζοντας την αγνότητα και τις αληθινές ανθρώπινες επαφές. Πώς βλέπετε τη σημερινή επίδραση των κοινωνικών δικτύων και της τεχνητής νοημοσύνης στην ποιότητα αυτών των ανθρώπινων συνδέσεων. Πιστεύετε ότι μας φέρνουν πιο κοντά ή μας απομακρύνουν; Μας διευκολύνουν ή μας "αλλοιώνουν";

Όλα εξαρτώνται από τον τρόπο, τον λόγο και τη διάρκεια της χρήσης του κάθε μέσου. Στην εποχή που ζούμε, είναι πλέον αποδεδειγμένο πως η απίστευτη αμεσότητα της επικοινωνίας έχει επιφέρει τη φυσική, διά ζώσης, αποξένωση. Ο όγκος των πληροφοριών με τον οποίο βομβαρδιζόμαστε καθημερινά είναι συνεχής και τεράστιος, όπως και η ακόρεστη δίψα για περισσότερα. Ως αποτέλεσμα, δεν περισσεύει χρόνος ώστε κανείς να φιλτράρει και να αφομοιώσει ό,τι πραγματικά αξίζει, μορφώνει και εξυψώνει το πνεύμα. Το αντίθετο, θα έλεγα. Ζούμε στην εποχή της ηθικής φθήνιας και της πνευματικής οκνηρίας, απλώς και μόνο επειδή αυτό επιτάσσει η μόδα.

Με θλίβει, για να μην πω με σοκάρει, το γεγονός πως πολλοί από τους νέους που συναντώ καθημερινά στη δουλειά μου δεν μπορούν να σχηματίσουν μια ολοκληρωμένη πρόταση που να βγάζει κάποιο νόημα σε μια σύντομη συζήτηση. Συμπερασματικά, η υπερβολική διευκόλυνση επιφέρει την αλλοίωση στον τρόπο που γράφουμε και μιλάμε.

3. Πώς γίνεται η επιλογή των χαρακτήρων σας και ποια είναι η διαδικασία που ακολουθείτε για να τους «ζωντανέψετε» επάνω στο χαρτί;

Θα παρομοίαζα κάθε ιστορία που ξεκινώ να γράφω με εκείνο το παλιό δημιουργικό παιχνίδι από τη δεκαετία του ’80: την πλαστική τετράγωνη βάση με τις αμέτρητες τρύπες και τις χρωματιστές ψηφίδες, τις οποίες έπρεπε να τοποθετήσεις σωστά επάνω της, ώστε να σχηματιστεί στο τέλος μια όμορφη εικόνα. Στη συγγραφή, η αρχική ιδέα, η βασική πλοκή, είναι το κενό πλαίσιο. Οι ψηφίδες είναι οι ήρωες και οι συμπεριφορές τους, που θα ολοκληρώσουν τη συνολική εικόνα.

Όπως συμβαίνει στους περισσότερους που ασχολούνται με τη συγγραφή, έτσι και σε μένα, η ιστορία που πρόκειται να γράψω ξεδιπλώνεται και υλοποιείται σταδιακά, μέρα με τη μέρα, αρχικά στο μυαλό και αργότερα στον υπολογιστή. Η διαδικασία είναι χρονοβόρα, συχνά απογοητευτική, αλλά τις περισσότερες φορές ενθουσιώδης. Προσωπικά, με διασκεδάζει απίστευτα να βλέπω να παίρνει μορφή μέσα σε κάποια από τις ιστορίες μου ένας φανταστικός ήρωας, τον οποίο όμως συνάντησα διά ζώσης πριν από μερικές ώρες ή ημέρες στην πραγματική ζωή και από τον οποίο δανείστηκα στοιχεία από την εμφάνιση, τον χαρακτήρα ή τη συμπεριφορά του, απλώς και μόνο επειδή κάποια από αυτά μου κέντρισαν το ενδιαφέρον.

Αυτή η παρατηρητικότητα βοηθάει πολύ αργότερα στη συγγραφή, ώστε να περιγράψω τις εκφράσεις του προσώπου τους, τα χαρακτηριστικά τους, καθώς και τον τρόπο που ντύνονται και κινούνται. Βασικά, τη στιγμή εκείνη γίνεσαι ο σκηνοθέτης της δικής σου ιστορίας, με τους δικούς σου ηθοποιούς και τον δικό σου μοναδικό τρόπο με τον οποίο θέλεις να τη διηγηθείς.

4. Στο παρελθόν έχετε εργαστεί για αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα σε βιβλιοπωλείο. Πόσο σας επηρέασε αυτή η εμπειρία στη συγγραφική σας πορεία και ποιες γνώσεις αποκτήσατε για τον κόσμο του βιβλίου που σας φάνηκαν χρήσιμες;

Το παράδοξο στην περίπτωσή μου είναι ότι καταπιανόμουν ήδη με τη συγγραφή κειμένων και σύντομων ιστοριών πολύ πριν ξεκινήσω να εργάζομαι στο γνωστό βιβλιοπωλείο της πόλης μου. Όμως, η καθημερινή μου επαφή με τον κόσμο του βιβλίου και η συστηματική ανάγνωση που, ομολογώ, έως τότε δεν ήταν από τις πρώτες μου προτιμήσεις, όπως ήταν αναμενόμενο, με επηρέασαν βαθύτατα και με έκαναν να συνειδητοποιήσω πως τελικά δεν γνώριζα αρκετά σχετικά με τον τρόπο και τις τεχνικές που απαιτούνται για να γράψει κανείς σωστά μια ιστορία.

Διαβάζοντας, μέσα σε λίγα χρόνια, περισσότερα βιβλία απ’ όσα είχα διαβάσει συνολικά μέχρι τότε σε ολόκληρη τη ζωή μου, έμαθα πώς στήνεται σωστά μια ιστορία: ποια είναι η αρχή, η μέση και το τέλος της, και πώς να κρατώ το ενδιαφέρον του αναγνώστη μέχρι τη λέξη "τέλος" στην τελευταία σελίδα.

Εν ολίγοις, το μεγαλύτερο μάθημα που πήρα ήταν η διαπίστωση πως δεν μπορείς να γράψεις, αν πρώτα δεν διαβάσεις.

5. Συμμετέχετε ενεργά σε διαγωνισμούς διηγημάτων και έχετε διακρίσεις. Τι σημαίνει για εσάς η αναγνώριση μέσω των διαγωνισμών και πώς σας παρακινεί να συνεχίσετε τη συγγραφή;

Η συμμετοχή μου σε διαγωνισμούς διηγημάτων, θα έλεγα, ήταν αρχικά ένα πείραμα, λίγο πριν στείλω το βιβλίο μου στις εκδόσεις «Ελκυστής», περισσότερο ως μια πράξη επιβεβαίωσης των ικανοτήτων μου στη συγγραφή, παρά με στόχο κάποια διάκριση.

Αν και ορισμένα από τα διηγήματά μου ξεχώρισαν, ειλικρινά περισσότερη ενθάρρυνση και ικανοποίηση αντλώ από τις γνώμες των φίλων μου που διαβάζουν τα κείμενά μου, καθώς και από το πλήθος των διαδικτυακών μου φίλων και τα σχόλιά τους στο Facebook, όπου συχνά-πυκνά αναρτώ σύντομες ιστορίες.

6. «Λεκτική αδράνεια» (writer’s block), ένα θέμα που αντιμετωπίζουν λίγο πολύ όλοι οι συγγραφείς. Θα θέλαμε να μας πείτε εσείς τι κάνετε όταν εμφανίζεται; Πώς το ξεπερνάτε;

Αν με τη φράση “λεκτική αδράνεια” εννοείτε την έλλειψη έμπνευσης και ιδεών, τότε μπορώ να πω με βεβαιότητα πως δεν με αφορά. Έχω αμέτρητες σημειώσεις με ιδέες για διηγήματα, νουβέλες και μυθιστορήματα. Μάλιστα, πολλά από τα διηγήματά μου θα μπορούσαν κάλλιστα να επεκταθούν και να μετατραπούν σε νουβέλες ή μυθιστορήματα.

Η δική μου “λεκτική αδράνεια” σχετίζεται καθαρά με την ψυχολογική μου κατάσταση. Έχω πιέσει πολλές φορές τον εαυτό μου να καθίσει μπροστά στον υπολογιστή και να ολοκληρώσει κάποιο κείμενο επειδή έπρεπε να το παραδώσω εντός προθεσμίας. Σε καμία περίπτωση, όμως, αυτό δεν συγκρίνεται με τις φορές που γράφω επειδή το νιώθω βαθιά μέσα μου ως ανάγκη.

Οι διαφορές στον τρόπο με τον οποίο έχει γραφτεί η κάθε ιστορία διακρίνονται ξεκάθαρα από ένα έμπειρο μάτι. Ομολογώ πως κάποιες από αυτές, αν και ορθογραφικά, γραμματικά και συντακτικά σωστές, δεν είναι από τις αγαπημένες μου, απλώς και μόνο επειδή δεν τις ένιωθα και δεν είχα συνδεθεί συναισθηματικά με τη διαδικασία της συγγραφής.

Η απάντηση, πάντως, για το ξεμπλοκάρισμα ενός συγγραφέα, θα έλεγα πως είναι μία και μόνο λέξη: “χρόνος”…

7. Πέρα από τη συγγραφή, ασχολείστε επαγγελματικά με την ανδρική ένδυση. Πώς συνδυάζετε αυτές τις δύο τόσο διαφορετικές δραστηριότητες; Άραγε αντλείτε έμπνευση από τον έναν τομέα για τον άλλον;

Η συνεχής συναναστροφή με πολλά πρόσωπα και διαφορετικούς χαρακτήρες δεν μπορεί παρά να αποτελεί μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης. Στον χώρο όπου εργάζομαι, έχω βιώσει και συνεχίζω να βιώνω καθημερινά τραγελαφικές καταστάσεις, τις οποίες αντιμετωπίζω πάντοτε με χιούμορ.

Πολλές από αυτές τις στιγμές τις αναρτώ, συχνά με μια δόση υπερβολής, με τη μορφή εύθυμων χρονογραφημάτων στη σελίδα μου στο Facebook, προκαλώντας το γέλιο όσων τις διαβάζουν. Δεν είναι λίγες οι φορές που με ρωτούν αν οι ιστορίες είναι αληθινές και κατά πόσο ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Η αλήθεια είναι πως επαγγέλματα όπως το δικό μου, αλλά και γενικότερα όσα σχετίζονται με την επαφή με κόσμο, έχουν να διηγηθούν αμέτρητες άλλες ιστορίες. Κι αν σας φαίνονται οι δικές μου αστείες, να είστε σίγουροι πως υπάρχουν πολλές ακόμη που είναι ιδιαίτερα σκληρές και καθόλου διασκεδαστικές.

8. Πώς πιστεύετε ότι έχει εξελιχθεί η συγγραφική σας φωνή και τα θέματά σας μέσα σε αυτά τα χρόνια που ασχολείστε με τη συγγραφή;

Αν και θα έλεγα πως, γενικότερα, είμαι ένας ευχάριστος άνθρωπος με χιούμορ στις συναναστροφές μου με τους άλλους, είμαι επίσης ένα βαθιά συνειδητοποιημένο άτομο. Όπως πολλοί εκεί έξω, βομβαρδίζομαι καθημερινά από ειδήσεις, γεγονότα και συζητήσεις που αφορούν σοβαρά προβλήματα επιβίωσης και αυτά με επηρεάζουν βαθιά, σε συναισθηματικό επίπεδο.

Είναι, λοιπόν, αναπόφευκτο από τη στιγμή που επηρεάζεται η ψυχολογία μου, να επηρεάζεται και ο τρόπος που γράφω, όπως και η επιλογή των θεμάτων με τα οποία καταπιάνομαι. Σε πείσμα των καιρών, επιλέγω να γράφω χιουμοριστικές ιστορίες, όμως δεν είναι λίγες οι φορές που επιστρέφω νοερά σε περασμένες εποχές, ταξιδεύοντας τους αναγνώστες μέσα από νοσταλγικά διηγήματα με ιστορίες που έχουν τη δύναμη να θυμίζουν, αλλά και να γεννούν την ελπίδα για καλύτερες μέρες.

9. Ως συγγραφέας που αγγίζει τόσο προσωπικά θέματα όσο και θέματα με κοινωνικές προεκτάσεις, πώς βλέπετε τον ρόλο της λογοτεχνίας στη σημερινή εποχή; Πιστεύετε ότι έχει την δύναμη να αφυπνίσει συνειδήσεις ή ακόμα και να επηρεάσει κοινωνικές αλλαγές;

Γράφω πάντοτε με κίνητρο να κάνω τον αναγνώστη να νιώσει, να αισθανθεί, να αναδυθούν μέσα από την ψυχή του ξεχασμένα συναισθήματα, να μπει στη διαδικασία να σκεφτεί, να θυμηθεί, να πονέσει, να ξεπεράσει, να αναθαρρήσει, να επιδιώξει, να απαιτήσει. Να ζήσει…

Είμαστε πολλοί που γράφουμε, με την ελπίδα μέσα από τη συγγραφή, να προκληθεί μια σπίθα. Με την ελπίδα να βρεθεί αυτός που θα πάρει τη σπίθα και θα την κάνει φλόγα…

10. Έχετε κάποιο νέο έργο στα σκαριά ή κάποια συγκεκριμένα συγγραφικά σχέδια που μπορείτε να μοιραστείτε μαζί μας;

Από το 2021, χρονιά κατά την οποία εκδόθηκε το πρώτο μου βιβλίο, έχω γράψει περίπου 120 διηγήματα, κάποια από τα οποία έχουν μάλιστα εκδοθεί από το Περιοδικό Λόγου και Τέχνης “Δίοδος 66100”. Βρίσκομαι στη διαδικασία επιλογής και επιμέλειας πολλών εξ αυτών, με σκοπό την έκδοσή τους κάποια στιγμή σε μία συλλογή διηγημάτων. Πρωτίστως, ελπίζω μέσα στο 2026 να εκδοθεί το δεύτερο βιβλίο μου, του οποίου την επιμέλεια ολοκλήρωσα μόλις πρόσφατα.

Για τον συγγραφέα...

Ο Βασίλης Λαχανιώτης γεννήθηκε στη Δράμα τον Μάιο του 1974. Η ενασχόλησή του με τη συγγραφή διαφόρων ειδών διηγήματος ξεκίνησε από μικρή ηλικία και συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό έως σήμερα. Έργα του έχουν αναρτηθεί σε λογοτεχνικούς ιστότοπους και έχουν εκδοθεί σε συλλογές διηγημάτων. Τον Απρίλιο του 2021 κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο Παρέα με τον άνεμο από τις Εκδόσεις Ελκυστής, ενώ λίγους μήνες αργότερα ξεκίνησε η συνεργασία του με το λογοτεχνικό περιοδικό Δίοδος 66100, στις σελίδες του οποίου έχουν φιλοξενηθεί διηγήματά του. Τον Ιούλιο του 2022 συμμετείχε στην πολυτελή, συλλεκτική έκδοση του λευκώματος με τίτλο Πόρτα πόρτα στα σοκάκια της Δράμας, με το διήγημα “Μια πόρτα στον χρόνο”.

Συνέντευξη:

Ιωάννα Σταθοπούλου 🌹

Λογοτέχνιδα