Η γιαγιά Φανή και το αχλάδι της Αγάπης/ χρονογράφημα

Αληθινή ιστορία 🌹

Μια φορά κι έναν καιρό το 1973, αν θυμάμαι καλά, σε μια γειτονιά του Άργους Ορεστικού, κοντά στην πλατεία, ζούσαν δύο αδέρφια.

Ο Μήτες και ο Βασιλάκης.

Ανήψια του παππού μου από πρώτο ξάδερφο.

Κοντινή συγγένεια τότε, αλλά και μακρινή να ήταν, εκείνα τα χρόνια οι άνθρωποι κρατούσαν το σόι και τιμούσαν την συγγένεια.

Χήρα απ΄τα 32 η γιαγιά μου, με πέντε παιδιά, κουρασμένη γυναίκα, ηρωίδα, όπως όλες οι γυναίκες εκείνης της εποχής, έβαζε με την μάνα μου καπνά στα χωράφια μας και στάρια και πήγαινε μεροκάματο σε ξένα χωράφια, ή στα φυτώρια και μάζευε μήλα και αχλάδια. Τα έκοβε προσεκτικά με τον μίσχο και τα τοποθετούσε ευγενικά στα τελάρα, χωρίς να τα χτυπάει.

Τον χειμώνα έγνεθε το λαναρισμένο μαλλί και ύφαινε η μάνα μου προικιά.

Έτσι είχε μεγαλώσει τα παιδιά της και τα πάντρεψε και αξιώθηκε εγγόνια.

Ήταν μια ευγενική γυναίκα με λεπτά χαρακτηριστικά, που φαινόταν πιο λεπτά μέσα στο μαύρο μαντήλι, του πένθους, που έδενε στο κεφάλι της και στα μαύρα ρούχα, που τα φορούσε σε όλη της την ζωή..

Όμορφη, Ψηλή, λεπτή, περήφανη. Ξανθιώτισσα, από αρχοντική οικογένεια.

Έλεγε και ξαναέλεγε την ιστορία της ζωής της η γιαγιά :

-Φανίτσα, εγώ δεν αξιώθηκα μια ζωή να πάω στην Ξάνθη.

Από το 1913, που φύγαμε πρόφυγες.

Τότε δυό ώρες, πριν μπουν οι Βούλγαροι στην Ξάνθη, βάλανε ντελάλη και φώναζε:

"-Όσοι είστε Έλληνες, να πάρετε ό,τι θέλετε και να φύγετε.

Όσοι είστε Βούλγαροι να μείνετε."

Η μάνα μου η Κατίνα Παρλαπάνη είπε:

"-Εμείς είμαστε Έλληνες θα φύγουμε! Θα πάμε με το Ελληνικό"

Μαζέψαμε σε μποξιάδες, ρούχα, κουβέρτες, νερό, φαγητό και ξεκίνησαμε στο δρόμο της προσφυγιάς.

Εμείς ήρθαμε εδώ.

Η μάνα μου και πολλοί άλλοι έμειναν στο δρόμο.. Αρρώστησαν από χολέρα και τους έριξαν σε ασβεσταριές.

Από τότε δεν αξιώθηκα να πάω.

Ο Σταυράκης, ο μικρός αδερφός μου, δεν άντεξε εδώ.

Δεκατεσσάρων χρονών παιδί, ποδαρόδρομο γύρισε στην Ξάνθη.

Συμμάζεψε την περιουσία μας και πρόκοψε.

Εγώ ρίζωσα σαν δένδρο εδώ και μόνο στα όνειρά μου επιστρέφω.

Μου έστειλε τρεις φορές τα ναύλα, για να πάω, ο καλός μου ο Σάκης, ο γιος του Σταυράκη, αλλά είχαμε ανάγκες και ξοδεύτηκαν.

Να πας εσύ Φανίτσα.

Να πας να βρεις το σπίτι μου στην παλιά Ξάνθη.

Έχει 60 παράθυρα.

Να τα μετρήσεις..

Τριαντάφυλλα ξυλόγλυπτα στα ταβάνια, και τζάκια σε κάθε κάμαρη.

Ξυλόγλυπτα και στο γείσο της σκάλας ..

Να πας..Να πας..

'Ελεγε και ξαναέλεγε και ζούσε με την κρυφή ελπίδα, ότι κάποτε θα αξιωθεί να πάει στην γενέτειρά της..

Μεγάλο καημό το είχε η γιαγιά μου..

Δεν πήγε ποτέ..

Μικρά σαν ήμασταν, θυμάμαι μας μάθαινε να κάνουμε υπόκλιση, όταν μας σύστηναν σε μεγαλύτερο.

Έπρεπε να βάζουμε το αριστερό πόδι πίσω, κρατώντας τις άκρες του φορέματός μας και να χαμηλώνουμε με χάρη το κορμί και το κεφάλι.

Μας μάθαινε να φιλούμε το χέρι των σεβαστών γερόντων και ιερέων.

Να σηκωνόμαστε όρθιοι, όταν ερχόταν κάποιος.

Να του προσφέρουμε την θέση μας.

Να τον ξεπροβοδούμε ως την εξώπορτα, όταν έφευγε.

Να έχουμε σεβασμό.

Ήταν αυστηρή γυναίκα η γιαγιά μου.

Ίσως έτσι την έκανε η ζωή...

Βλακείες δεν ενθάρρυνε, ούτε πολλά χάδια και αγάπες.

Όταν μαθαίναμε τους τόνους στο σχολείο θυμάμαι θύμωνε πολύ.

- Δεν σας μαθαίνουν καλά γράμματα στο σχολείο έλεγε.

Πες στην δασκάλα σου ότι δεν είναι μόνο η οξεία και η περισπωμένη, είναι και η βαρεία.

Χάλασαν την γλώσσα... Αγράμματα θα μείνετε..

-Φώτιση να σας δίνει ο Θεός έλεγε..

Και άλλα έλεγε, που εγώ δεν συμφωνούσα.

-Ο άνδρας άνδρας είναι...ό,τι και να κάνει δεν χαλάει το σπίτι.

Το σπίτι χαλάει απ΄την γυναίκα και τα παιδιά ορφανεύουν από τη μάνα.

Η γυναίκα να προσέχει..

- Το χρήμα κάνει τον άνθρωπο έλεγε...

-Όχι γιαγιά έλεγα εγώ, ο άνθρωπος κάνει το χρήμα...

Φανή και Φανίτσα διαφωνούσαμε και αναπτύσσαμε θεωρίες και παραδείγματα..

Η γιαγια με την εμπειρία και την σοφία μιας ζωής και εγώ με την απειρία και την παιδική αφέλεια, που ονειρευόμουν όμορφους κόσμους αγγελικά πλασμένους...

Ήταν σοφή η γιαγιά μου..

Μέχρι και την θέση, που θα έχουμε στην φωτογραφία μας δίδασκε.

Ο άνδρας, αφέντης κάθεται στην καρέκλα.

Η γυναίκα στα δεξιά του όρθια, έτοιμη να τον υπηρετήσει, με το χέρι της στον ώμο, έτοιμη να τον συμπαρασταθεί, να τον προστατέψει, να τον αγκαλιάσει.

Πολλές φορές, όταν χρειαζόταν να βγούμε φωτογραφία, για να στείλουμε στον πατέρα μας στην Γερμανία, εκείνη καθόταν στην θέση του πατέρα μου και η νύφη της, η μαμά μου όρθια δίπλα της και εμείς με την σειρά κατ΄ηλικία.

Βέβαια.. και εκεί υπήρχε πρωτόκολλο και πολλές φορές διόρθωνε ακόμη και τον φωτογράφο γείτονά μας Κώστα Καραλάζο.

Ένα απόγευμα του Σεπτέμβρη ο Βασιλάκης γύριζε από το φυτώριό του. Κρατούσε στα χέρια του ένα μεγάλο, πανέμορφο αχλάδι.

Κοντοστάθηκε στην σιδερένια γαλάζια εξώπόρτα μας και φώναξε

- Φανίαα..Φανίαα... Βγήκαμε με την γιαγιά μου.

-Φανία, αυτό το αχλάδι είναι το πιο μεγάλο και το πιο όμορφο αχλάδι στο φυτώριό μου.

Το έκοψα για σένα.

Δεν θα το δώσω, ούτε στην γυναίκα μου, ούτε σε άλλον δικό μου.

Είσαι η καλύτερη εργάτριά μου και αξίζει να το φας εσύ.

Γιατί είσαι πολύ σπουδαία γυναίκα και σε εκτιμώ, σε θαυμάζω και σε αγαπώ.

Η γιαγιά μου χαμογέλασε.

Πήρε το αχλάδι, τον ευχαρίστησε και μπήκαμε στο σπίτι.

Τέτοιο αχλάδι δεν είχα ξαναδεί.

Αλήθεια ήταν ένα έργο τέχνης της φύσης.

Μεγάλο, με υπέροχο αψεγάδιαστο χρώμα και σχήμα.

Εγώ άρχισα να την πολιορκώ.

Το λιγουρεύομουν.

Η γιαγιά όμως μου είπε ορθά κοφτά

-ΟΧΙ δεν στο δίνω.

Έχουμε πολλά αχλάδια στην κουζίνα

Έχει να φας όσα θέλεις...

Ποτέ δεν μου είχε αρνηθεί τίποτε και πάντα μοιράζονταν τα πάντα μαζί μας.

Όμως είπε όχι...

Τύλιξε το αχλάδι κάτω από την μαύρη τη ζακέτα της και έφυγε.

Την ακολούθησα από μακριά. Πήγε στο περίπτερο, όπου εργάζονταν ο πατέρας μου και την είδα πλησίασε τον γιό της στοργικά, κάτι του ψιθύρισε, και του το έδωσε με περισσή αγάπη και λαχτάρα.. .

Ύστερα έφυγε.

Πήγα και εγώ στο περίπτερο και ο πατέρας μου κρατούσε ακόμη το αχλάδι στα χέρια του.

Μόλις με είδε με φώναξε με χαρά.

-Φανίτσα έλα εδώ, να δεις, τί θα σου δώσω.

Μου το έδωσε η μάνα μου.

Είπε να το φάω εγώ και να μην το δώσω πουθενά.

Αλλά εγώ το δίνω σε σένα είπε... και μου έδωσε το αχλάδι.

Το πήρα στα χέρια και το θαύμασα και καθισμένη στην καρέκλα του περιπτέρου βάλθηκα να τρώω με βουλιμία το αχλάδι της αγάπης...

Ήταν υπέροχο....

Σε λίγο ξαναγύρισε η γιαγιά και με βρήκε να τρώω το αχλάδι της.

-Καλά εγώ δεν το έφαγα και το έδωσα σε σένα και εσύ το έδωσες αλλού; Είπε θυμωμένη στον γιο της..

-Μάνα εσύ το έδωσες στο παιδί σου και εγώ πατέρας είμαι, το έδωσα στο παιδί μου, απάντησε.

Ήταν υπέροχο το αχλάδι, αλλά πιο υπέροχη αυτή η έκφραση της αγάπης σου.

Σε ευχαριστώ πατέρα μου, για εκείνο το αχλάδι της αγάπης.

19-3-2022

Υ.Γ. Ευχαριστώ την φίλη και ποιήτρια Ελένη Κωστέα ,για την πολύ όμορφη προσέγγιση στο χρονογράφημα μου, για την πληροφόρηση σχετικά με τον συμβολισμό του αχλαδιού στην κλασσική ζωγραφική καθώς επίσης και επιτυχημένη επιλογή του πίνακα του Αλμπρεχτ Ντύρερ: Η ΜΑΝΤΌΝΑ ΜΕ ΤΟ ΑΧΛΆΔΙ,The Virgin of the Pear,1526, ώστε να συνοδεύει το δοκίμιο.

Θεοφανώ Θεοχάρη 🌹